Kerstmis in Italië is een belangrijke tijd voor gezinnen om samen te komen. Het is een rustige periode, veel minder gecommercialiseerd dan in sommige andere delen van de wereld. Er is duidelijk een religieus aspect, maar als religieus feest is Kerstmis minder belangrijk dan Pasen in de Italiaanse katholieke kerk. De kerstperiode begint op 8 december en duurt tot 6 januari. 8 december is de dag van de 'Immacolata Concezione', de 'Onbevlekte Ontvangenis', die de geboorte van Maria, de moeder van Jezus, viert. Op 6 januari viert 'Epifania', de 'Driekoningen', de aankomst van de Drie Koningen in de aanwezigheid van het kindje Jezus, liggend in zijn kribbe.

St Peter's Basilica
Terwijl veel mensen hun aandacht richten op eerste kerstdag zelf, is in Italië kerstavond belangrijker. 'La Virgilia' begint met een extreem lange lunch, 'La Festa dei sette pesci', het feest van de zeven vissen. Dit wordt gevolgd door de kerk en de viering van de middernachtmis.
'Natale', eerste kerstdag, samen met 'Il Giorno di Santo Stefano', tweede kerstdag, zijn beide rustigere dagen, thuis doorgebracht met familie. Het geven van geschenken op eerste kerstdag is ook veel beperkter dan in sommige andere culturen, waarbij kinderen ook op 5 januari geschenken krijgen.
Kerstbomen zijn niet erg gebruikelijk in Italië, althans niet in huis. De traditionele Italiaanse kerstversiering is de 'Presepe', een model dat de kerststal uitbeeldt. Deze traditie zou zijn ontstaan door de heilige Franciscus van Assisi die, toen hij terugkeerde naar Italië van een bezoek aan Bethlehem, wat hij had gezien met anderen wilde delen.

Een simpele voorpret
Terwijl sommige presepi zich nog steeds beperken tot een eenvoudige stal, bewoond door Jezus, Jozef en Maria, zijn anderen verbluffende voorbeelden geworden van verbeeldingskracht, creativiteit en vakmanschap. Waarschijnlijk de beroemdste 'Presepe' van allemaal is de 'Presepe Cuciniello', gebouwd in de 19e eeuw, met 162 personages, 80 dieren, 28 engelen en meer dan 450 miniatuurvoorwerpen.

Presepe Cuciniello

Via San Gregorio Armeno
Tegenwoordig is het centrum van deze activiteit de Via San Gregorio Armeno in Napels. Het heeft de bijnaam 'Kerststeeg' gekregen, omdat het hele gebied vol zit met ambachtslieden, die met de hand steeds uitgebreidere taferelen maken om elk denkbaar soort figuur te huisvesten, compleet met werkende modellen, waterpartijen en sfeervolle verlichting.

Het werk van Giuseppe Ercolano
Sommige van deze prachtige creaties zijn ware kunstwerken en vertegenwoordigen een unieke Italiaanse viering van het kerstverhaal.
Elke kerst toont het Vaticaan een tentoonstelling van 100 Presepi op het Sint-Pietersplein. Deze creaties komen uit Rome, heel Italië en de rest van de wereld.
Naast presepi creëren ambachtslieden uit heel Italië een breed scala aan prachtige kerstversieringen van glas, keramiek en hout.
De kerstperiode loopt ten einde met het bezoek van de 'Befana', de heks, in de nacht van 5 januari. Deze oude heks vliegt door Italië op haar bezemsteel, gekleed in een zwarte sjaal bedekt met roet, en brengt cadeautjes en snoepjes naar kinderen die braaf zijn geweest, en brokken steenkool naar degenen die dat niet hebben gedaan!